Posiedzenie 55. Wystąpienie Senatora Wiktora Durlaka w dyskusji nad punktem 7. porządku obrad: ustawa o systemie teleinformatycznym do obsługi niektórych umów

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Zawieranie i rozwiązywanie umów z pracownikami, prowadzenie dokumentacji pracowniczej oraz realizacja obowiązków pracodawcy, tj. zgłaszanie pracowników do ZUS, wyrejestrowywanie ich, naliczanie składek na ubezpieczenie społeczne oraz obliczanie należności podatkowych, niewątpliwie wymagają, szczególnie od drobnych przedsiębiorców, dużego zaangażowania i poświęcenia czasu, w którym podmioty te mogłyby realizować swoje cele zawodowe i zarabiać pieniądze. Oczywiście to nie jedyne obowiązki osób zatrudniających pracowników. Pracodawcy muszą przecież na bieżąco śledzić zmieniające się przepisy prawa, m.in. w zakresie prawa pracy, prawa podatkowego czy ubezpieczeń społecznych, lub korzystać z usług wykwalifikowanych księgowych, co z kolei generuje dodatkowe koszty. Warto więc wprowadzać takie rozwiązania, które zdejmą choć część tych obowiązków z pracodawców, oczywiście bez uszczerbku dla pracowników.

Bez wątpienia upraszczanie procedur, minimalizacja formalności i automatyzacja pewnych procesów są oczekiwane przez zdecydowaną większość społeczeństwa. Postęp cywilizacyjny oraz cyfryzacja dają nam dziś nowe, nieznane wcześniej możliwości, z których należy korzystać. Dotyczy to także szeroko rozumianej administracji państwowej. Pewnie kilkanaście lat temu trudno byłoby nam sobie wyobrazić korzystanie z różnych udogodnień wprowadzonych w ostatnich latach, takich jak np. e-PIT, e-zwolnienia, e-recepty, elektroniczne wnioski o 500+ i 300+. Dziś duża część społeczeństwa korzysta z nowych rozwiązań, bo pozwalają one zaoszczędzić dużo czasu.

Głównym celem procedowanej ustawy o systemie teleinformatycznym do obsługi niektórych umów jest zmniejszenie obowiązków administracyjnych ciążących na pracodawcach – mikroprzedsiębiorcach, podmiotach zatrudniających nie więcej niż 9 osób, ale niebędących mikroprzedsiębiorcami, rolnikach oraz osobach fizycznych. Zgodnie z założeniami ustawy wspomniane podmioty będą mogły za pośrednictwem systemu teleinformatycznego zawierać umowy o pracę, umowy-zlecenia, a także umowy uaktywniające, umowy o świadczenie usług opiekuńczych przez nianię. Za pośrednictwem specjalnego systemu teleinformatycznego pracodawcy będą mieli możliwość nie tylko zawierania określonych umów, ale również ich zmiany, rozwiązania czy wypowiedzenia. Ponadto w systemie będą udostępnione gotowe wzory poszczególnych umów, w których znajdą się wszystkie niezbędne elementy, zgodne z aktualnym stanem prawnym.

Przyjęte w ustawie rozwiązania zakładają również, że system będzie wspomagał pracodawców i zleceniodawców w obliczaniu należności podatkowych pracownika czy zleceniobiorcy, a także w przekazywaniu do urzędu skarbowego informacji o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy czy też obliczaniu wymiaru urlopu wypoczynkowego przysługującego pracownikowi. Wspomniany system teleinformatyczny umożliwi również przekazanie do ZUS danych ubezpieczeniowych pracownika lub zleceniobiorcy i członków jego rodziny oraz wydanie świadectwa pracy, a także ułatwi bezrobotnemu kontakt z urzędem pracy. Będzie także narzędziem do archiwizacji dokumentów pracowniczych.

Co istotne, obsługa umowy za pośrednictwem systemu teleinformatycznego będzie wymagała uprzedniej zgody obu stron, pracodawcy i pracownika. Warto również zwrócić uwagę, że zgodnie z założeniami ustawy podpisanie umowy będzie wymagało od obu stron użycia podpisu elektronicznego, podpisu zaufanego – jest on nieodpłatny i łatwo dostępny – albo podpisu osobistego. Co równie ważne, obie strony będą mogły w każdej chwili pobrać dokumentację pracowniczą prowadzoną za pośrednictwem systemu.

Przedstawione w ustawie rozwiązania bez wątpienia pozwolą odciążyć drobnych przedsiębiorców od ich obowiązków administracyjnych związanych z zatrudnianiem pracowników czy zlecaniem usług, a co za tym idzie, zaoszczędzić ich czas, który będą mogli wykorzystać na prowadzenie zasadniczej działalności. Ponadto wykorzystanie systemu teleinformatycznego będzie zapewniało prawidłowe naliczanie i odprowadzanie podatków oraz składek na ubezpieczenie społeczne, a także zagwarantuje zawieranie umów zgodnych z aktualnie obowiązującymi przepisami. Niewątpliwie zaletą prowadzenia dokumentacji w systemie teleinformatycznym będzie nieograniczony dostęp do tych dokumentów, zarówno dla pracownika, jak i pracodawcy, a także cyfrowa archiwizacja tych dokumentów.

Mając na względzie zakładane cele ustawy oraz biorąc pod uwagę fakultatywność korzystania z mającego powstać narzędzia, czyli sytemu teleinformatycznego, muszę stwierdzić, że przyjęcie zaproponowanych w ustawie rozwiązań jest jak najbardziej zasadne i oczekiwane przez wielu przedsiębiorców i pracowników.