Posiedzenie 31. Wystąpienie Senatora Wiktora Durlaka w dyskusji nad punktem 12. porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz nad punktem 7. porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o dowodach osobistych oraz niektórych innych ustaw

Przemówienie senatora Wiktora Durlaka w dyskusji nad punktem 12. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Możliwość posiadania własnego, nowoczesnego domu za cenę mniejszą niż koszt zakupu małego mieszkania w dużym mieście to zapewne atrakcyjna alternatywa dla bardzo wielu osób, szczególnie tych z małych miast i terenów wiejskich.

Za wprowadzeniem ułatwień, w myśl ustawy o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w budowaniu małych i prostych domów jednorodzinnych przemawiają także inne argumenty. W dzisiejszych realiach mniejsze koszty utrzymania poza wielkimi aglomeracjami mogą z powodzeniem rekompensować, np. zwiększone wydatki na dojazdy do pracy.

Po analizie danych dotyczących rynku nieruchomości w Polsce można także stwierdzić, że średnia powierzchnia mieszkania w naszym kraju wynosi obecnie niewiele ponad 50 m2, a w ciągu ostatnich 10 lat zmniejszyła się średnio o 10 m2. Z kolei w 2008 r. przeciętne mieszkanie miało blisko 70 m2. Ponadto mieszkania w dużych miastach bardzo szybko drożeją, przede wszystkim ze względu na organiczną liczbę terenów, które mogą być wykorzystane pod zabudowę.

Procedowana właśnie ustawa spełnia zatem oczekiwania społeczne i ma na celu przede wszystkim ograniczyć formalności związane z budową małych domów jednorodzinnych na własne potrzeby, zmniejszyć koszty oraz skrócić czas potrzebny na przygotowanie inwestycji przed rozpoczęciem prac budowlanych.

Zaproponowane w ustawie rozwiązania wprowadzają możliwość budowy domów jednorodzinnych bez uzyskania pozwolenia na budowę, ustanawiania kierownika budowy czy prowadzenia dziennika budowy, w procedurze tzw. zgłoszenia z projektem budowlanym. Przyjęcie tych rozwiązań pozwoli budować domy jednorodzinne na własny użytek o powierzchni zabudowy do 70 m2, które będą mogły mieć maksymalnie 2 kondygnacje, czyli budować wolnostojące budynki mieszkalne na własne potrzeby o powierzchni użytkowej wynoszącej nawet ponad 100 m2.

Należy w tym miejscu również podkreślić, że budynki te będą musiały powstawać na podstawie obowiązujących norm budowlanych, zgodnie z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego – na podstawie warunków zabudowy, które zgodnie z założeniami ustawy zostaną wydane w nieprzekraczalnym terminie, tj. 21 dni.

Niektórzy próbują kwestionować zaproponowane w ustawie rozwiązania i snują wizję powstawania domów, którym grozić będzie katastrofa budowlana. Szanowni Państwo, obiekty te z założenia mają być niewielkie i o prostej konstrukcji, co ma ułatwić zachowanie wymagań bezpieczeństwa. Obecnie w Polsce powstaje bardzo dużo małych domków, do 35 m2, na zgłoszenie. Wiele osób samodzielnie, systemem gospodarczym, buduje tego typu budynki i jestem przekonany o tym, że są one tak samo bezpieczne jak te domy, które powstają pod nadzorem kierownika budowy. W przeciwnym wypadku przepisy pozwalające na budowę budynków typu na zgłoszenie byłyby już dawno zmienione.

Zgodnie z założeniami nowelizacji prawa budowlanego oraz ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym to inwestor będzie brał na siebie odpowiedzialność za budowę domu na własne potrzeby. Będzie obowiązany dołączyć do zgłoszenia oświadczenie o tym, że przyjmuje odpowiedzialność za kierowanie budową w przypadku nieustanowienia kierownika budowy oraz że dokumentacja dołączona do zgłoszenia jest kompletna, a planowana budowa prowadzona jest w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych.

Przyjęcie proponowanych w ustawie rozwiązań bez wątpienia pozytywnie wpłynie na rynek mieszkań w Polsce, a wprowadzone ułatwienia zachęcą, szczególnie osoby z mniejszych miejscowości, do budowy małych domów jednorodzinnych na własne potrzeby, często za cenę niższą niż zakup małego mieszkania w dużym mieście. Warto także wspomnieć o tym, iż obecnie trwają prace w Ministerstwie Rozwoju i Technologii, dzięki którym każdy zainteresowany będzie mógł za darmo lub za symboliczną opłatą pobrać ze strony Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego gotowy projekt takiego domu, co dodatkowo pozwoli ograniczyć koszty budowy oraz czas potrzebny na przygotowanie inwestycji.

Przemówienie senatora Wiktora Durlaka w dyskusji nad punktem 7. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Od kilku lat obserwujemy w Polsce prawdziwą rewolucję cyfrową. Także administracja publiczna dostosowuje się do zmieniających trendów. Systematycznie zwiększa się liczba dostępnych e-usług, dzięki którym obywatele bez wychodzenia z domu, zdalnie mogą załatwić wiele spraw urzędowych. Wśród nowoczesnych rozwiązań cyfrowych, które do tej pory rząd udostępnił obywatelom, są m.in.: e-PIT, e-zwolnienia, e-recepty, zgłoszenie narodzin dziecka, elektroniczne wnioski 500+ i 300+. Co istotne, zainteresowanie e-usługami jest rekordowe i stale rośnie. Obecnie z profilu zaufanego korzysta ponad 11 milionów Polaków, czyli niemal 40% dorosłych obywateli. Od 2016 r. liczba osób, które mają profil zaufany, wzrosła ponad trzynastokrotnie.

Procedowana właśnie ustawa o zmianie ustawy o dowodach osobistych oraz niektórych innych ustaw ma na celu rozszerzenie katalogu e-usług z zakresu tzw. spraw obywatelskich. Po ich wprowadzeniu będziemy mogli załatwić wiele urzędowych spraw w formie zdalnej za pomocą prostych, intuicyjnych i dedykowanych konkretnym czynnościom usług elektronicznych. Usługi te zostaną skupione w witrynie gov.pl. Do skorzystania z usług potrzebne będzie posiadanie np. profilu zaufanego lub profilu osobistego wydawanego z dowodem osobistym.

Przy pomocy nowych usług możliwe będzie m.in. zameldowanie oraz wymeldowanie się – usługa zostanie zintegrowana z systemem ksiąg wieczystych, nie będzie potrzeby dołączania do wniosku odpisu z KW. Możliwe będzie też np. zgłoszenie wyjazdu z kraju oraz powrotu, pobranie z rejestru PESEL zaświadczenia zawierającego pełny lub częściowy odpis danych dotyczących danej osoby oraz jej dzieci – obecnie można tylko sprawdzić swoje dane w rejestrze PESEL – czy pobranie z rejestru stanu cywilnego zaświadczenia o stanie cywilnym. Tego typu zaświadczenia potrzebne są np. przy załatwianiu spraw podatkowych, ubezpieczeniowych czy socjalnych. Warto podkreślić, że po przyjęciu nowych rozwiązań zaświadczenia będzie można pobrać niejako od ręki.

Przyjęcie proponowanych rozwiązań przyspieszy czas realizacji usług i załatwianie spraw, zmniejszy obciążenie urzędników obowiązkami oraz ograniczy liczbę dokumentów dostarczanych i gromadzonych w formie papierowej. Co istotne, te nowo udostępnione obywatelom usługi będą bezpłatne – dotychczas otrzymanie zaświadczenia w urzędzie wiązało się często z opłatą w wysokości kilku lub kilkudziesięciu złotych.

Jak wspomniałem na początku, Polacy coraz częściej korzystają z e-usług, a wprowadzenie możliwości rozszerzenia katalogu spraw urzędowych, które będzie można załatwić zdalnie, jest niewątpliwie oczekiwane przez społeczeństwo. Dlatego wprowadzenie postulowanych w ustawie rozwiązań jest zasadne.