Posiedzenie: 17. Przemówienie senatora Wiktora Durlaka w dyskusji nad punktem 5. porządku obrad: ustawa o doręczeniach elektronicznych

Rewolucja cyfrowa, zwana również czwartą rewolucja przemysłową, to czas wielkich przemian spowodowanych informatyzacją i rozwojem nowoczesnych technologii, które mają wpływ niemal na każdą dziedzinę naszego życia.

Już dziś bez wychodzenia z domu możemy załatwić wiele spraw, m.in. sprawdzić swoje dane w różnego rodzaju rejestrach, rozliczyć się z fiskusem, zarejestrować, zawiesić, wznowić i zakończyć działalność gospodarczą, złożyć wniosek o 500+ czy uzyskać kilka rodzajów wpisów i zaświadczeń.

Większość z nas codziennie korzysta z wielu udogodnień, jakie oferuje współczesna technologia, robi zakupy na odległość, płaci w sklepie telefonem lub kartą oraz zawiera umowy ubezpieczenia online. Ponadto ostatnie miesiące uzmysłowiły nam, jak szczególnie ważna jest dziś możliwość załatwiania codziennych spraw na odległość czy możliwość pracy zdalnej.

Również administracja publiczna musi dostosowywać swoją działalność do wymogów współczesnych czasów, zapewniać bezpieczną i szybką komunikację z obywatelami, oferować nowe e-usługi, które umożliwiają załatwienie spraw urzędowych z dowolnego miejsca i w dowolnym czasie, bez konieczności wychodzenia z domu.

Dziś funkcjonuje wiele systemów i platform służących do komunikacji obywateli z organami administracji publicznej, które są rozproszone i przewidziane do załatwienia określonego typu spraw. Przeważnie wymagają one rejestracji, haseł, loginów itp. Ponadto podmioty publiczne, obywatele i przedsiębiorcy nadal znaczącą liczbę spraw muszą załatwiać z wykorzystaniem metod tradycyjnych, przy użyciu listu poleconego za potwierdzeniem odbioru.

Przygotowana przez rząd ustawa o doręczeniach elektronicznych jest zatem kolejnym istotnym etapem cyfryzacji administracji publicznej. Przez wielu ekspertów uznawana jest za milowy krok w procesie informatyzacji państwa. Bez wątpienia wprowadzenie możliwości elektronicznego obiegu dokumentów w znaczny sposób przyspieszy i ułatwi załatwianie wielu spraw.

Głównym celem procedowanej ustawy jest umożliwienie obywatelom, przedsiębiorcom i podmiotom sektora publicznego otrzymywanie i wysyłanie korespondencji drogą elektroniczną. Tak zwane e-doręczenie ma być traktowane na równi z wysłaniem tradycyjnego listu poleconego za potwierdzeniem odbioru lub doręczeniem osobistym.

Doręczenia elektroniczne będą mogły być stosowane w przypadku większości procedur administracyjnych, sądowoadministracyjnych oraz w postępowaniach cywilnoprawnych. Z e-doręczeń będą mogli skorzystać zarówno obywatele, jak i przedsiębiorcy, którzy z dniem wpisania adresu do doręczeń w Bazie Adresów Elektronicznych będą mogli wymagać od podmiotów sektora publicznego komunikacji w postaci elektronicznej.

Ustawa przewiduje ponadto, że obywatel otrzyma tylko jeden adres dla całej komunikacji z administracją, skrzynkę e-doręczeniową, która będzie służyła mu do wymiany korespondencji z wszystkimi urzędami. W praktyce będzie ona działać podobnie jak skrzynka mailowa, ale zostanie odpowiednio, dodatkowo zabezpieczona.

Dla obywateli niekorzystających z technologii cyfrowych przewidziano w ustawie wprowadzenie tzw. publicznej usługi hybrydowej, która ma polegać na przetworzeniu korespondencji nadanej elektronicznie do postaci papierowej oraz jej doręczeniu w takiej postaci lub na nadaniu korespondencji w postaci papierowej, przetworzeniu jej do postaci elektronicznej i doręczeniu w takiej postaci.

Skutkiem wprowadzenia przepisów ustawy o doręczeniach elektronicznych będzie przede wszystkim możliwość załatwienia większości spraw urzędowych z dowolnego miejsca i w dowolnym czasie. Dzięki e-doręczeniom sprawy będą mogły być załatwiane szybciej, a obywatele nie będą musieli stać w kolejkach na poczcie, chcąc przesłać pismo lub odebrać awizo. Warto również zwrócić uwagę na fakt, że usługa e-doręczeń zapewni skuteczność doręczeń w przypadku, gdy ktoś czasowo przebywa poza stałym miejscem zamieszkania.

Nie ulega wątpliwości, iż wprowadzenie projektowanych rozwiązań będzie miało pozytywny wymiar ekologiczny – organy administracji państwowej nie będą musiały drukować oraz archiwizować setek milionów stron rocznie.

Doręczenia elektroniczne z powodzeniem funkcjonują już w wielu europejskich państwach, m.in. we Francji, Danii, Czechach i Estonii. Obecnie nic nie stoi na przeszkodzie, aby tego typu usługi, które w znaczący sposób ułatwiają obywatelom oraz podmiotom administracji publicznej załatwianie spraw urzędowych, były dostępne również dla obywateli naszego państwa.