Posiedzenie 18. Wystąpienie Senatora Wiktora Durlaka ws. punktu 5. porządku obrad: ustawa o zawodzie farmaceuty
18 Posiedzenie Senatu RP X kadencji. 26 listopada 2020
W Polsce działa ponad 13 tysięcy aptek i punktów aptecznych, w których zatrudnionych jest ponad 30 tysięcy farmaceutów. Dziś ich wiedza oraz doświadczenie nie są niestety w pełni wykorzystywane, choć w wielu państwach takich jak np. Włochy, Dania, Belgia czy Wielka Brytania apteki stanowią kluczowy element systemu opieki zdrowotnej.
Rosnąca liczba pacjentów w wieku senioralnym, stopniowo malejąca liczba lekarzy i pielęgniarek, a także sytuacja związana z pandemią koronawirusa, w pełni uzasadniają potrzebę rozszerzenia zakresu świadczeń udzielanych przez farmaceutów w taki sposób, aby mogli oni brać aktywny udział w działaniach związanych z farmakoterapią oraz profilaktyką i promocją zdrowia.
Dziś rola farmaceuty nie może sprowadzać się wyłącznie do wydawania lub sporządzania produktów leczniczych. Wzmocnienie roli farmaceuty w polskim systemie ochrony zdrowia wymaga, z jednej strony, kompleksowego uregulowania zasad i warunków wykonywania zawodu farmaceuty, a z drugiej strony, rozszerzenia zakresu kompetencji farmaceutów i wachlarza udzielanych świadczeń, tak aby swoją specjalistyczną wiedzą mogli oni aktywnie wspierać nie tylko pacjentów, ale również lekarzy. Wprowadzenie takich zmian pozwoli przede wszystkim odciążyć podmioty podstawowej opieki zdrowotnej, a także zwiększy bezpieczeństwo zdrowotne ludzi starszych i przewlekle chorych.
Dziś jednym z podstawowych problemów w tym zakresie jest brak funkcjonowania opieki farmaceutycznej sprawowanej przez farmaceutów rozumianej jako świadczenie zdrowotne, które gwarantuje szczegółowy nadzór nad przebiegiem indywidualnej farmakoterapii. To właśnie farmaceuta, wykorzystując swoją wiedzę i doświadczenie, może zagwarantować pacjentowi bezpieczeństwo przyjmowania jednocześnie różnych leków, optymalizację farmakologii, uwzględniając skuteczność leków oraz eliminując problemy wynikające z interakcji czy nieodpowiedniego stosowania medykamentów.
Z danych NFZ wynika, że aż 1/3 pacjentów w wieku powyżej sześćdziesiątego piątego roku życia przyjmuje dziennie pięć i więcej leków, będąc w ciągu roku pod opieką aż pięciu różnych specjalistów. Pewnym problemem jest także niestosowanie się pacjentów do zaleceń lekarzy dotyczących stosowania leków czy nadmierne uleganie reklamom suplementów diety. Brak odpowiedniego nadzoru nad pacjentami w takich przypadkach prowadzić może do niepożądanych interakcji oraz powikłań polekowych zagrażających zdrowiu i życiu pacjentów lub nieskuteczności terapii lekowej.
Równie zasadne wydaje się także umożliwienie farmaceutom wglądu do dokumentacji medycznej w celu zapewnienia optymalnej i bezpiecznej farmakologii, przyznanie im uprawnień do wykonywania podstawowych badań diagnostycznych czy wystawiania recept w ramach kontynuacji zlecenia lekarskiego w ramach sprawowanej opieki farmaceutycznej.
Nie ulega również wątpliwości, że kompetencje farmaceutów z powodzeniem mogą być wykorzystywane nie tylko w aptece, ale również na oddziale szpitalnym, w domu pomocy społecznej, w zakładzie opiekuńczo-leczniczym czy przychodni. Należy stworzyć w tym celu odpowiednie regulacje prawne.
Szanowni Państwo, procedowana dzisiaj ustawa o zawodzie farmaceuty zawiera kompleksowe uregulowanie zasad wykonywania zawodu farmaceuty – w jednym akcie prawnym – podobnie jak ma to miejsce w przypadku innych zawodów medycznych. Pozwoli ona w pełni wykorzystać potencjał tej grupy zawodowej, a także zwiększy bezpieczeństwo pacjentów, szczególnie osób starszych i przewlekle chorych, a także poprawi dostęp do podstawowych badań diagnostycznych oraz odciąży podmioty świadczące podstawową opiekę medyczną. Przyjęcie tej ustawy jest w interesie wszystkich obywateli, a zawarte w niej rozwiązania nie powinny budzić żadnych wątpliwości.
