XXXVI posiedzenie Senatu RP

W czwartek zakończyła się pierwsza część 36. posiedzenia Senatu RP, w trakcie której senatorowie oddali hołd ofiarom Holocaustu oraz rozpatrzyli 9 ustaw.  Obrady zostaną wznowione w piątek 4 lutego br.
Najwięcej uwagi Senat poświęcił ustawom, które mają niwelować negatywne skutki wzrostu cen energii oraz zahamować rosnącą inflację. Jedną z nich jest ustawa o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców paliw gazowych w związku z sytuacją na rynku gazu, która zakłada, że ceny paliw gazowych zostaną zamrożone na poziomie cen zawartych w taryfie tzw. sprzedawcy z urzędu, ustalonej na 2022 rok. Zgodnie z założeniami  ustawy, niższe taryfy gazowe miałyby obejmować przede wszystkim spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe czy obiekty użyteczności publicznej – jak np. szpitale czy szkoły i przedszkola.

Wprowadzone do ustawy poprawki m.in. rozszerzają katalog podmiotów, które będą mogły korzystać z niższych taryf gazowych. Chodzi m.in. o podmioty, które wykorzystują gaz do produkcji energii cieplnej na potrzeby spółdzielni, wspólnot mieszkaniowych i innych podmiotów zobowiązanych do zarządzania wielolokalowymi budynkami mieszkalnymi. Ponadto, zgodnie z przyjętymi poprawkami,  niższymi taryfami miałyby być również objęte m.in. podmioty lecznicze, ogrody botaniczne i zoologiczne, jednostki policji, straż miejska, izby wytrzeźwień, jednostki Państwowej Straży Pożarnej, podmioty prowadzące: schroniska dla zwierząt, kluby sportowe, obiekty sportu i rekreacji, parki naukowo-techniczne, a także zakłady pracy chronionej oraz mikro, mali i średni przedsiębiorcy.

Senat przyjął również poprawki do nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, która stanowi element tzw. tarczy antyinflacyjnej 2.0 i czasowo – od 1 lutego do 31 lipca 2022 r. – wprowadza zerową stawkę podatku VAT na podstawowe produkty spożywcze (m.in. mięso, ryby, produkty mleczarskie, warzywa i owoce oraz wyroby piekarnicze), a także na gaz, nawozy i środki ochrony roślin, które są istotnym kosztem produkcji rolnej. Ponadto zakłada obniżenie stawki VAT na paliwo (z 23% do 8%) oraz na energię cieplną (z 8% do 5%).

Senat rozszerzył katalog towarów, które od 1 lutego 2022 r. miałyby być okresowo opodatkowane niższą stawką VAT o węgiel i koks na cele opałowe, paliwa i oleje napędowe stosowane dla celów opałowych oraz o oleje opałowe. Poparł także czasowe obniżenie do 8% stawki podatku VAT dla gazu LPG wykorzystywanego do ogrzewania.

Z poprawkami o charakterze legislacyjnym i doprecyzowującym senatorowie przyjęli ustawę o dokumentach paszportowych, której głównym założeniem jest uproszczenie procedur związanych z ubieganiem się o paszport oraz utworzenie Rejestru Dokumentów Paszportowych (zastąpi dotychczasową Centralną Ewidencję Wydanych i Unieważnionych Dokumentów Paszportowych (CEWiUDP) oraz lokalne ewidencje). Ma on być komponentem Systemu Rejestrów Państwowych, który obecnie łączy sześć rejestrów m.in. PESEL, dowodów osobistych (RDO), stanu cywilnego (RSC) czy danych kontaktowych (RDK).

Ustawa przewiduje m.in.,  że wniosek paszportowy będzie generowany automatycznie z systemu przez urzędnika, a obywatel będzie zobowiązany jedynie złożyć podpis (za pomocą elektronicznego urządzenia) oraz dostarczyć zdjęcie. Po utworzeniu nowego rejestru uruchomione zostaną także nowe e-usługi, za pomocą których obywatel będzie m.in. miał możliwość sprawdzenia ważności paszportu oraz jego szybkiego unieważnienia (np. w przypadku utraty lub kradzieży dokumentu).

Z kolei bez poprawek izba wyższa przyjęła nowelizację ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego oraz ustawy o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności. Ustawa pozwoli na wypłatę dodatkowych środków rolnikom w ramach dopłat bezpośrednich w 2022 r. Płatność ta, wraz z płatnością redystrybucyjną (dodatkową), pozwoli na zwiększenie średniej kwoty wsparcia (ponad średnią UE) dla małych i średnich gospodarstw (od 3 do 30 ha użytków rolnych). Z rządowych szacunków wynika, że opłata dodatkowa wyniesie ok. 40-41 zł na hektar. Dopłatą tą zostanie objęte ponad 1 mln rolników tj. ok. 60 proc. gospodarstw. Co do zasady uzupełniająca płatność podstawowa będzie przysługiwała do najważniejszych roślin uprawnych na gruntach ornych, w szczególności do zbóż, roślin oleistych i wysokobiałkowych.

W całości większość senacka odrzuciła natomiast ustawę o zmianie ustawy o rezerwach strategicznych oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja rozszerza katalog rezerw strategicznych o dodatkowy asortyment – broń, amunicję, materiały wybuchowe, ładunki miotające oraz wyroby i technologie o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym. Celem zasadniczym ustawy jest bardziej efektywne zabezpieczenie państwa na wypadek powstawania zagrożeń, w szczególności o charakterze hybrydowym.