XVIII Posiedzenie Senatu RP

W środę, 31 lipca, zakończyło się 18. posiedzenie Senatu RP. W trakcie obrad senatorowie rozpatrzyli 4 ustawy, podjęli uchwałę okolicznościową w związku z 80. rocznicą wybuchu Powstania Warszawskiego oraz wprowadzili zmiany w składzie komisji senackich.

Bez poprawek Senat przyjął nowelizacje ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, która wprowadza tzw. rentę wdowią. Ustawa zakłada, że współmałżonek zmarłej osoby będzie mógł pobierać równocześnie rentę rodzinną i inne świadczenie emerytalno-rentowe w wybranym przez siebie wariancie – tzw. rentę wdowią. Będzie ona wypłacana bez konsekwencji zmniejszania sumy świadczeń do limitu wynoszącego trzykrotność najniższej emerytury. Szacuje się, że dzięki nowelizacji ustawy blisko 2 mln Polaków będzie mogło już w styczniu 2025 r. złożyć wnioski o nowe świadczenie po zmarłym małżonku.

Bez poprawek senacka większość przyjęła również ustawę, której celem jest zakończenie działalność Państwowej Komisji ds. badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007-2022. Komisja została powołana przez Sejm poprzedniej kadencji. W listopadzie ubiegłego roku, już w nowej kadencji Sejmu, Państwowa Komisja zaprezentowała „raport cząstkowy” i przedstawiła swoje rekomendacje. Następstwem tego zdarzenia było odwołanie członków komisji, co de facto wstrzymało jej działalność.

Senat z poprawkami przyjął ustawy, których celem są zmiany w Trybunale Konstytucyjnym. Senat odrzucił wniosek senatorów PiS o odrzucenie proponowanych zmian. Nowa ustawa o TK zakłada, że sędziowie Trybunału będą wybierani przez Sejm większością 3/5 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Kandydaci mają mieć od 40 do 70 lat i w czteroletnim okresie poprzedzającym wybór nie mogą sprawować mandatu posła, senatora lub posła do Parlamentu Europejskiego, być członkiem Rady Ministrów ani partii politycznych. Regulacja ustanawia też 14-dniowy termin odebrania ślubowania sędziowskiego przez prezydenta, liczony od dnia wyboru przez Sejm. Z kolei Przepisy wprowadzające ustawę o Trybunale Konstytucyjnym zawierają regulacje przejściowe, dostosowujące i uchylające obecnie obowiązujące ustawy odnoszące się do funkcjonowania Trybunału.

Przyjęte przez senatorów poprawki wprowadzają m.in. zasadę, że sędzia TK, któremu prezydent z jakichkolwiek powodów nie umożliwił uroczystego złożenia ślubowania w ciągu 14 dni od dnia wyboru, będzie mógł złożyć ślubowanie w formie pisemnej, z podpisem notarialnie poświadczonym, i następnie przekazać je marszałkowi Sejmu. Jedna z poprawek rozszerza katalog urzędów i funkcji, których sprawowanie ogranicza możliwość kandydowania do TK bez zachowania czteroletniej karencji. Do katalogu, w którym są m.in. posłowie, senatorowie, a także ministrowie, dołączono prezydenta i wiceministrów. Senat uchwalił również poprawkę, zgodnie z którą sędzia TK nie będzie mógł orzekać w sprawie aktu prawnego, w którego wydaniu kiedykolwiek uczestniczył jako poseł lub senator. Usunięto też możliwość ubiegania się asystentów z TK o uzyskanie uprawnień prawniczych.

Natomiast zgodnie z założeniami ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę o Trybunale Konstytucyjnym moc utracą trzy regulacje obecnie odnoszące się do funkcjonowania Trybunału: ustawa o statusie sędziów TK, ustawa o organizacji i trybie postępowania przed TK oraz przepisy wprowadzające ustawę o organizacji i trybie postępowania przed TK. Jednocześnie – jak przewidziano – wydane w ostatnich latach wyroki TK w składzie z udziałem „osób nieuprawnionych do orzekania” mają być „nieważne i niewywierające skutków”.
Ponadto, w myśl przepisów wprowadzających, obecni sędziowie TK mogliby złożyć oświadczenia, że przechodzą w stan spoczynku. Dodatkowo, zgodni z ustawą, obowiązki prezesa TK ma przejąć sędzia o najdłuższym stażu sędziowskim, zaś Zgromadzenie Ogólne Sędziów TK ma przedstawić prezydentowi kandydatów na prezesa.

Fot. Senat RP.