Posiedzenie 63. Wystąpienie Senatora Wiktora Durlaka w dyskusji nad punktem 14. porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o ochotniczych strażach pożarnych oraz niektórych innych ustaw
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!
Nikogo nie trzeba przekonywać, jak ważną role pełnią jednostki ochotniczych straży pożarnych w systemie bezpieczeństwa naszego państwa. Uczestniczą one przecież nie tylko w gaszeniu pożarów, ale ratują także zdrowie i życie osób poszkodowanych w wypadkach komunikacyjnych oraz walczą ze skutkami klęsk żywiołowych. Strażacy ochotnicy angażują się również w rozwój społeczno-kulturalny swoich małych ojczyzn czy promocję kultury fizycznej wśród młodzieży.
Bardzo się cieszę, że rząd Zjednoczonej Prawicy tę szczególną rolę OSP nie tylko docenia w sferze werbalnej, ale wprowadza również konkretne rozwiązania, które mają na celu uhonorowanie wieloletniej służby strażaków ochotników. Udziela też wsparcia jednostkom OSP w zakresie wyposażenia, szkoleń czy remontu remiz na niespotykaną dotąd skalę, choć niektórzy próbują tę pomoc świadomie umniejszać.
W 2022 r. weszła w życie ustawa o ochotniczych strażach pożarnych regulująca organizację i funkcjonowanie OSP. Rozwiązania w niej zawarte wprowadziły m.in. świadczenie ratownicze dla strażaków ochotników biorących czynny udział w działaniach ratowniczych. Ustawa reguluje również kwestie odszkodowań dla strażaków ratowników OSP i ich rodzin w sytuacji uszczerbku na zdrowiu, śmierci lub poniesionej szkody w związku z udziałem w działaniach ratowniczych.
Z kolei celem procedowanej ustawy jest przede wszystkim doprecyzowanie zapisów wspomnianej wcześniej ustawy, zmierzające do dalszej poprawy sytuacji druhów OSP. Nowelizacja ustawy o OSP wynika przede wszystkim z rozmów ze strażakami ochotnikami, postulatów zgłaszanych przez jednostki OSP, jak również wątpliwości interpretacyjnych sygnalizowanych przez organy PSP.
Obecna ustawa stwarza pewne problemy w interpretacji zakresu zaangażowania finansowego gminy w działalność OSP. Zaproponowane w nowelizacji przepisy umożliwią gminie wypłacanie ekwiwalentu kandydatom na strażaków ratowników OSP, którzy brali udział w zabezpieczaniu obszaru chronionego właściwej jednostki ratowniczo-gaśniczej PSP. Ma to spowodować zwiększenie liczby osób, które chcą zostać strażakami ratownikami OSP. Wypłata ekwiwalentu ma być fakultatywna i uzależniona od możliwości finansowych oraz potrzeb z zakresu ochrony przeciwpożarowej danej gminy.
Ponadto ustawa przewiduje, że samorządy będą miały możliwość opłacania dodatkowych szkoleń i wydatkowania na nie środków z budżetów gminy. To rozwiązanie również nie będzie obligatoryjne. Samorządy będą mogły także finansować wyżywienie dla strażaków ochotników w trakcie szkolenia, jak również w trakcie różnego rodzaju akcji.
W noweli znalazło się też jednoznaczne wskazanie, że strażacy ratownicy OSP pełniący funkcję kierowcy po ukończeniu 65 lat – pod warunkiem posiadania aktualnych badań lekarskich dopuszczających do prowadzenia pojazdów uprzywilejowanych – mogą brać bezpośredni udział w działaniach i akcjach ratowniczych.
Jednostki OSP ściśle współdziałają z jednostkami Państwowej Straży Pożarnej, PSP, oraz innymi podmiotami i instytucjami w celu zapewnienia bezpieczeństwa obywateli na terenie swego działania – miasta i gminy – lub wspomagają sąsiednie obszary w ramach poczynionych uzgodnień lub umów. W całym kraju jest ponad 16 tysięcy jednostek OSP. Służy w nich ok. 500 tysięcy ochotników. Ponadto 100 tysięcy strażaków ochotników jest w gotowości do bezpośrednich działań ratowniczych.
Pożary, powodzie, nawałnice, wypadki – wszędzie tam często jako pierwsi pojawiają się z pomocą strażacy z OSP. To oni rozpoczynają akcje ratunkowe w przypadku połowy z 30 tysięcy wypadków samochodowych zdarzających się co roku w naszym kraju. Od ich umiejętności, wyposażenia w odpowiedni i nowoczesny sprzęt zależy ludzkie zdrowie i życie. Dlatego naszym zadaniem jest tworzenie odpowiednich warunków do funkcjonowania jednostek OSP.
