Posiedzenie 63. Wystąpienie Senatora Wiktora Durlaka w dyskusji nad punktem 9. porządku obrad: ustawa o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie biogazowni rolniczych, a także ich funkcjonowaniu
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!
Budowa biogazowni rolniczych niesie za sobą szereg korzyści. Biogazownie, w zależności od zapotrzebowania, mogą wytwarzać energię elektryczną i ciepło lub paliwo gazowe w postaci biometanu. Są to instalacje OZE, które dostarczają energię niezależnie od warunków atmosferycznych, a do swojej pracy wykorzystują produkty uboczne pochodzące z produkcji rolniczej oraz przetwórstwa rolno-spożywczego. Nie emitują do atmosfery szkodliwych substancji, a powstały w wyniku ich działania produkt pofermentacyjny z powadzeniem może być wykorzystywany jako nawóz, który ma lepsze właściwości niż nawozy sztuczne.
Mając na uwadze zalety biogazowni rolniczych, należy wspomnieć także o dodatkowych korzyściach związanych z ich funkcjonowaniem dla samych rolników i mieszkańców wsi, takich jak obniżenie kosztów działalności rolniczej i przetwórczej, niezależność energetyczna obszarów wiejskich, na których funkcjonują, a także dodatkowe wpływy dla lokalnych samorządów i budżetu państwa.
Warto wspomnieć także o tym, że Polska dysponuje ogromnym potencjałem surowcowym w zakresie produkcji biogazu, a obecnie wykorzystujemy jedynie ułamek posiadanych możliwości – z samej biomasy pochodzącej wyłącznie z produkcji rolnej bylibyśmy w stanie wyprodukować 7,8 miliarda m² biogazu rolniczego rocznie, co odpowiada 2000 MW, podczas gdy obecnie produkuje się 144,8 MW. Przy uwzględnieniu surowców pochodzących także z przetwórstwa rolno-spożywczego ten potencjał może wzrosnąć 2-krotnie.
Celem procedowanej specustawy jest wprowadzenie szeregu ułatwień dla inwestorów budujących biogazownie rolnicze. Chodzi o skrócenie terminów na wydanie decyzji, ułatwienia w wydaniu warunków przyłączenia biogazowni rolniczej do sieci, brak konieczności zmiany przeznaczenia gruntów rolnych zajętych w gospodarstwach rolnych pod biogazownię rolniczą, uwolnienie określonych, bezpiecznych rodzajów biomasy spod restrykcyjnych przepisów odpadowych oraz łatwiejsze zagospodarowanie produktu pofermentacyjnego jako nawozu. Co istotne, w zależności od lokalizacji inwestycji, jej wielkości, podmiotu uprawnionego czy wykorzystywanych substratów, ustawa przewiduje różny poziom tych uproszczeń. Przewidziane w ustawie rozwiązania zmierzają zatem do przyspieszenia procesu przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie biogazowni rolniczych.
Ustawa przygotowana przez MRiRW zakłada przede wszystkim ułatwienia w zakresie wykorzystania lokalnego potencjału biomasy do produkcji energii. Ma się przysłużyć rozwojowi gospodarki obiegu zamkniętego w gospodarstwach rolnych i zakładach przetwórstwa rolno-spożywczego. Z tego względu zaproponowano w ustawie ograniczenia dotyczące m.in.: wykorzystania wyłącznie substratów uwzględnionych w planowanym rozporządzeniu i mających lokalne pochodzenie, maksymalnej powierzchni zajętej przez biogazownię (do 1 ha) i mocy biogazowni (nie więcej niż 3,5 MWe i 10,5 MWt).
Specustawa wprowadza również warunek maksymalnej produkcji biogazu rolniczego na poziomie 14 milionów m³ oraz wytwarzania biometanu z biogazu rolniczego – maksymalnie 8,4 miliona m³. Powyższe ograniczenia mają wynikać z przeciętnego zapotrzebowania gminy wiejskiej na energię lub ciepło. Przyjęto ponadto, że biogazownia objęta preferencjami wynikającymi z nowego prawa musi być zlokalizowana na nieruchomości należącej do podmiotu prowadzącego gospodarstwo rolne lub działalność związaną z przetwórstwem rolno-spożywczym.
Biogazownie mogą stać się istotnym elementem rozwoju OZE w Polsce, a tym samym stanowić ważny element polskiego misku energetycznego, co w obecnych czasach niestabilnych cen energii oraz polityki klimatycznej EU jest niezwykle ważne dla przyszłości naszego państwa. Procedowana ustawa ma z kolei przyspieszyć powstawanie tego typu instalacji o zasięgu lokalnym, ważnym z perspektywy lokalnych społeczności wiejskich. Biorąc pod uwagę zalety biogazowni rolniczych, jak i cel ustawy, należy stwierdzić, iż procedowana ustawa znacząco przyczyni się do powstawania nowych biogazowni, które z powodzeniem wykorzystywać będą produkty uboczne pochodzące z produkcji rolniczej oraz przetwórstwa rolno-spożywczego.
