Prace w komisjach senackich

W tym tygodniu odbyły się posiedzenia komisji senackich, które poprzedziły obrady Senatu. Sytuacją mediów polonijnych oraz mediów polskich na Wschodzie zajmowała się Komisja Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą. Stosowne informacje i dane członkom komisji przestawił Piotr Wawrzyk – sekretarz stanu w MSZ. Zdaniem przedstawiciela MSZ polskie media w centralnej i wschodniej Ukrainie w zasadzie zawiesiły swoją działalność. Natomiast w Zachodniej Ukrainie – lwowskim, łuckim i winnickim okręgu konsularnym – a także w Kijowie, działają nieprzerwanie od wybuchu wojny, choć borykają się z różnymi problemami – zagrożone bezpieczeństwo pracowników, cyberataki i dezinformacja, a także niestabilność finansowa i mała liczba dziennikarzy.

Z informacji przekazanych przez wiceministra Wawrzyka wynika również, że sytuacja polskich mediów na Białorusi jest jeszcze trudniejsza niż tych w Ukrainie (reżim praktycznie je zlikwidował, a część z nich przeniosła się do Polski). Z kolei po wybuchu wojny na Ukrainie, działalność polonijna w Rosji jest niezwykle utrudniona, a działacze polscy są zastraszani.

W trakcie wspólnego posiedzenia Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej z Komisją Ustawodawczą oraz Komisją Budżetu i Finansów Publicznych odbyło się pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Projekt autorstwa grupy senatorów ma na celu częściowe zrekompensowanie samorządom utraconych dochodów w wyniku wprowadzonych zmian podatkowych w latach 2021–22.

Członkowie Komisji Samorządu Terytorialnego oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi opowiedzieli się za przyjęciem (z poprawkami) ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym oraz niektórych innych ustaw. Według ustawy rolnik płacący podatek rolny mógłby przekazać na rzecz dowolnego związku zawodowego rolników 1,5 proc. należnego podatku rolnego, wskazując numer wpisu podmiotu uprawnionego w Krajowym Rejestrze Sądowym. Wniosek miałby być składany do 15 marca danego roku podatkowego i mógłby zostać złożony za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Zgłoszone do nowelizacji ustawy poprawki miały charakter redakcyjny i doprecyzowujący.

Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej zaproponowała z kolei poprawki do nowelizacji ustawy o ochotniczych strażach pożarnych. Zaproponowane w nowelizacji przepisy zakładają korzystne zmiany dla strażaków ochotników m.in. umożliwią gminie wypłacania ekwiwalentu kandydatom na strażaków ratowników OSP, którzy brali udział w zabezpieczaniu obszaru chronionego właściwej jednostki ratowniczo-gaśniczej PSP. Wypłata ekwiwalentu ma być fakultatywna i uzależniona od możliwości finansowych oraz potrzeb z zakresu ochrony przeciwpożarowej danej gminy.

Ponadto ustawa przewiduje, że samorządy będą miały możliwość opłacania dodatkowych szkoleń i wydatkowania na nie środków z budżetów gminy. To rozwiązanie również nie będzie obligatoryjne. Samorządy będą mogły także finansować wyżywienie dla strażaków ochotników w trakcie szkolenia, ale też w trakcie różnego rodzaju akcji. Merytoryczne poprawki zgłoszone na posiedzeniu komisji zakładają natomiast zobowiązanie Państwowej Straży Pożarnej do organizowania dla strażaków OSP szkoleń z zakresu BHP i pierwszej pomocy, zwalnianie kandydatów na strażaków OSP na niezbędne szkolenia, a także zwolnienia świadczeń ratowniczych z podatku PIT.

Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Publicznej oraz Komisja Infrastruktury, podczas wspólnego posiedzenia, zaproponowały poprawki do ustawy likwidującej użytkowanie wieczyste. Nowelizacja przepisów ma umożliwić firmom, osobom fizycznym i spółdzielniom mieszkaniowym uzyskanie na własność gruntów, które mają w użytkowaniu wieczystym. Regulacja zawiera też rozwiązania, które mają przyspieszyć rozwój społecznych agencji najmu (SAN), a także zmiany w zakresie podatku od czynności cywilno-prawnych.

Zgodnie z przyjętymi do ustawy poprawkami, sprzedaż nieruchomości stanowiącej własność państwa albo jednostki samorządu terytorialnego na rzecz użytkownika wieczystego, w przypadku gdy zlokalizowane są na niej obiekty wchodzące w skład infrastruktury krytycznej, wymagałaby zezwolenia organu administracji publicznej – jeśli sprzedaż tej nieruchomości stanowiłaby zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa i ciągłości działania infrastruktury krytycznej, wydawana byłaby decyzja odmowna.

Komisje, w trakcie wspólnego posiedzenia, zajmowały się również nowelizacją ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym – ustaliły, że zarekomendują wprowadzenie do ustawy poprawek przygotowanych przez Biuro Legislacyjne i uzgodnionych ze stroną rządową. Celem ustawy jest uproszczenie, ujednolicenie i przyspieszenie procedur planistycznych. Ustawa wprowadza nowy rodzaj dokumentu planistycznego: plan ogólny gminy, który zastąpi obecne studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Plan ogólny będzie obligatoryjnym aktem prawa miejscowego. Gminy będą miały czas na jego uchwalenie do 1 stycznia 2026 r. Decyzje o warunkach zabudowy będą mogły być wydawane wyłącznie na obszarach wskazanych w planie ogólnym. W planie ogólnym możliwe będzie wyznaczenie obszarów zabudowy śródmiejskiej, dla których mogą obowiązywać szczególne zasady zagospodarowania.

Na wspólnym posiedzeniu Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej odbyło się m.in. pierwsze czytanie projektu ustawy o krakowskim związku metropolitalnym „Krakowska Metropolia”, który określa zasady i tryb tworzenia oraz funkcjonowania krakowskiego związku metropolitalnego,  zwanego „Krakowską Metropolią”.