LXIII posiedzenie Senatu RP

W czwartek zakończyło się 63. posiedzenie Senatu. W trakcie dwudniowych obrad senatorowie m.in. rozpatrzyli 18 ustaw, zapoznali się informacją o działalności Instytutu Pamięci Narodowej za poprzedni rok oraz powołali członków Kolegium IPN, a także podjęli uchwałę okolicznościową w 20. rocznicę referendum dotyczącego przystąpienia Polski do Unii Europejskiej.                   

Bez poprawek Senat przyjął ustawę o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym oraz niektórych innych ustaw, która znosi pobór opłat od pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony (w tym motocykli) na odcinkach autostrad płatnych zarządzanych przez Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad. W ustawie zmieniono także zasady poruszania się pojazdów ciężarowych na autostradzie lub drodze ekspresowej. Na odcinkach o trzech pasach ruchu kierujący takim pojazdem będzie zobowiązany poruszać się jednym z dwóch pasów ruchu położonych najbliżej prawej krawędzi jezdni (nie wliczając tzw. pasów włączenia i wyłączenia w obszarze węzłów).

Ponadto pojazdy zaprojektowane i wykonane do przewozu ładunków o maksymalnej masie przekraczającej 3,5 tony nie będą mogły wyprzedzać pojazdów samochodowych na autostradzie i drodze ekspresowej o dwóch pasach ruchu przeznaczonych dla danego kierunku ruchu, chyba że wyprzedzane pojazdy poruszać się będą z prędkością znacznie mniejszą od dopuszczalnej dla pojazdów tej kategorii.

Senatorowie z 2 poprawkami przegłosowali ustawę wprowadzającą na stałe tzw. 14 emeryturę – dotychczas to świadczenie wypłacane było dwukrotnie na podstawie odrębnych ustaw. Zgodnie z założeniami ustawy osobom uprawnionym, które otrzymują świadczenie podstawowe w wysokości nie przekraczającej kwoty 2900 zł., przysługiwać będzie dodatkowe roczne świadczenie w wysokości kwoty najniższej emerytury w danym roku. Powyżej tej kwoty działać będzie zasada „złotówka za złotówkę”. W ustawie przewidziano także możliwość określenia wyższej kwoty 14. emerytury. Rada Ministrów, nie później niż do dnia 31 października danego roku, poprzez rozporządzenie, będzie mogła określić wyższą kwotę kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego, niż kwota najniższej emerytury.

Zgodnie z przyjętymi przez Senat poprawkami, kwota, do której tzw. czternastka zostanie wypłacona w maksymalnej wysokości będzie wynosiła 120% średniej emerytury, a nie 2900 zł, jak zapisano w ustawie, natomiast o wysokości i terminie wypłaty czternastek decydować ma parlament w ustawie, a nie rząd w rozporządzeniu.

Ze zmianami Senat przyjął także ustawę o wsparciu rozwoju kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli, której celem jest wyposażenie uczniów klas IV szkół podstawowych publicznych i niepublicznych w laptopy oraz nauczycieli publicznych szkół podstawowych w bony na zakup laptopa lub laptopa przeglądarkowego. Zgodnie z ustawą, urząd obsługujący ministra do spraw informatyzacji, co roku będzie dokonywał centralnego zakupu laptopów, w ilości odpowiadającej liczbie uczniów uczęszczających do klasy IV szkoły podstawowej. Następnie zakupione laptopy będą trafiały do organów prowadzących szkoły, które z kolei zakupiony sprzęt przekażą na własność rodzicom uczniów klas IV szkół podstawowych. Z kolei bon na zakup laptopa lub laptopa przeglądarkowego będą mogli otrzymać nauczyciele, wychowawcy i inni pracownicy pedagogiczni pozostający w stosunku pracy na dzień 4 września 2023 r.

Przyjęte przez senatorów poprawki zakładają m.in. rozszerzenie grupy nauczycieli uprawnionych do bonów na zakup laptopa o nauczycieli przedszkoli oraz przesunięcie terminu z 4 września na 30 września, jako daty, kiedy nauczyciel musi być zatrudniony, by mieć prawo do otrzymania bonu.

Senat zaproponował również zmiany do specustawy o biogazowniach rolniczych. Ustawa ma na celu wprowadzenie szeregu ułatwień dla inwestorów budujących biogazownie rolnicze tj. skrócenie terminów na wydanie decyzji, ułatwienia w wydaniu warunków przyłączenia biogazowni rolniczej do sieci, brak konieczności zmiany przeznaczenia gruntów rolnych, które maja być zajęte pod budowę biogazowni rolniczych , uwolnienie określonych, bezpiecznych rodzajów biomasy spod restrykcyjnych przepisów odpadowych oraz łatwiejsze zagospodarowanie produktu pofermentacyjnego jako nawozu.

Co istotne, w zależności od lokalizacji inwestycji, jej wielkości, podmiotu uprawnionego czy wykorzystywanych substratów, ustawa przewiduje różny poziom tych uproszczeń. Przewidziane w ustawie rozwiązania zmierzaj do przyspieszenia procesu przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie biogazowni rolniczych. Ustawa  zakłada przede wszystkim ułatwienia w zakresie wykorzystania lokalnego potencjału biomasy do produkcji energii. Ma się przysłużyć rozwojowi gospodarki obiegu zamkniętego w gospodarstwach rolnych i zakładach przetwórstwa rolno-spożywczego. Większość przyjętych do ustawy poprawek miała charakter redakcyjny i doprecyzowujący.

Kolejną ustawą do której senat zgłosił poprawki jest nowelizacja ustawy o OSP, która ma na celu doprecyzowanie zapisów ustawy zmierzające do dalszej poprawy sytuacji druhów OSP. Zaproponowane w nowelizacji przepisy umożliwią gminie wypłacania ekwiwalentu kandydatom na strażaków ratowników OSP, którzy brali udział w zabezpieczaniu obszaru chronionego właściwej jednostki ratowniczo-gaśniczej PSP – ma to spowodować zwiększenie liczby osób, które chcą zostać strażakami ratownikami OSP. Wypłata ekwiwalentu ma być fakultatywna i uzależniona od możliwości finansowych oraz potrzeb z zakresu ochrony przeciwpożarowej danej gminy.

Ponadto ustawa przewiduje, że samorządy będą miały możliwość opłacania dodatkowych szkoleń i wydatkowania na nie środków z budżetów gminy. To rozwiązanie również nie będzie obligatoryjne. Samorządy będą mogły także finansować wyżywienie dla strażaków ochotników w trakcie szkolenia, ale też w trakcie różnego rodzaju akcji. W noweli znalazło się także jednoznaczne wskazanie, że strażacy ratownicy OSP pełniący funkcję kierowcy po ukończeniu 65 lat – pod warunkiem posiadania aktualnych badań lekarskich dopuszczających do prowadzenia pojazdów uprzywilejowanych – mogą brać bezpośredni udział w działaniach i akcjach ratowniczych.

Wprowadzone do nowelizacji poprawki zakładają m.in. że tzw. świadczenia ratownicze zwolnione będą z podatku dochodowego, a strażacy ochotnicy, którzy nie są ratownikami, będą mogli być zwolnieni z obowiązku świadczenia pracy na czas odbywania szkolenia bhp i szkolenia podstawowego.