ODZNACZENIE KRZYŻEM KAWALERSKIM ORDERU ODRODZENIA POLSKI

2 sierpnia w Rytrze Pan kapitan Jan Brzeski, weteran wojenny, żołnierz 24 Pułku Ułanów Pierwszej Polskiej Dywizji Pancernej walczącej we Francji, Belgii, Holandii i w północnych Niemczech, za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Uroczystego wręczenia orderu w imieniu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej dokonał Pan Wiktor Durlak Senator RP.

Jan Brzeski urodził się w Rytrze 10 stycznia 1923 roku, pochodził z wielodzietnej rodziny z tradycjami. Gdy wybuchła II Wojna Światowa szesnastoletni wówczas chłopak był członkiem drużyny harcerskiej w ramach Związku Harcerstwa Polskiego. Jego pierwsze zadanie to obserwacja samolotów wroga pojawiających się nad Rytrem. Szybko otrzymał rozkaz ewakuacji do Lwowa, lecz po drodze napotkano patrol niemiecki w wyniku, czego powrócił pieszo do Rytra, pokonując ponad 160 km.

W Rytrze Jan pozostał do 7 lutego 1940 roku. W połowie lutego zainspirowany starszym bratem Wincentym postanowił wraz z nim dostać się na Zachód, aby dołączyć do organizowanej przez generała Sikorskiego polskiej armii we Francji. W lutym 1940 roku, przez zaśnieżony Beskid Sądecki i Słowację, dotarli piechotą na Węgry. Tam Jan i Wincenty Brzescy trafili pod opiekę Czerwonego Krzyża. Następnym przystankiem była Jugosławia. Ze Splitu polski statek zabrał braci Brzeskich wraz z kilkudziesięcioma innymi rodakami do Marsylii, gdzie zawitali 12 kwietnia 1940 roku. W obozie Jan otrzymał legitymację numer 1414 i został przydzielony do 9 pułku Zmotoryzowanego ciężkich karabinów maszynowych C.K.M.

W maju 1940 roku ruszył front niemiecki szybko łamiąc francuski opór. Wojska nasze cofały się i Jan ewakuując się trafił do Saint-Nazaire skąd transportem morskim dotarł do Liverpoolu. Przez Londyn trafił do obozu wojskowego w Szkocji w Biggar, gdzie spotkał brata Wincentego. Po rozmowie z dowódcą Jan i brat Wincenty zostali razem zaszeregowani w 14 Pułku Ułanów Jazłowieckich, aby mogli walczyć ramie w ramie z wrogiem.

W lutym 1942 roku gen. Maczek otrzymał list od naczelnego wodza o tworzeniu 1 Polskiej Dywizji Pancernej. 14 Pułk Ułanów został włączony do dywizji. Po niedługim czasie dostarczono Dywizji nowoczesne czołgi Crusader. Jan wraz z bratem został przydzielony do 24 Pułku Ułanów, który wchodził w skład 1 Dywizji Pancernej. Jan został kierowca czołgu Scherman.

6 czerwca 1944 roku nadszedł, Dzień inwazji. Polska Dywizja Pancerna wyznaczona była na drugi rzut. Dywizja miała przystąpić do ataku w sierpniu i tak tez się stało. Walki były ciężkie i uporczywe. Po Bitwie pod Falaise w sierpniu 1944roku 1 Dywizja Pancerna przekroczyła granice Belgijską wyzwalając kolejno miasta takie jak Ypres, Thielt, Rouysselede, Gandawe oraz Lokeren. 16 Września dywizja przekroczyła granice Holenderska. Po mądrze zaplanowanym natarciu udało się odbić miasto Breda bez większych strat. Żołnierze postanowili odpocząć pozostając krótki okres czasu w wyzwolonej Bredzie. Po kilku dniowym odpoczynku, naprawieniu sprzętu oraz uzupełnieniu amunicji Dywizja ruszyła dalej. Wiosną 1945 roku Dywizja przeprawiła się przez Ren gdzie otrzymała rozkaz osłaniania piechoty oraz saperów budujących mosty do przeprawy oddziałów dążących do portu Wilhelmshaven. Po ciężkich kilkunastodniowych walkach 5 maja gen. Maczek odebrał i podpisał kapitulację Wilhelmshaven. Po zakończeniu działań wojennych do 1947 roku kapral Jan Brzeski pełnił służby wartownicze. W 1947 roku po rozwiązaniu 1szej Dywizji Pancernej Jan Brzeski podjął decyzję o powrocie do Polski, do swojego rodzinnego miast Rytro, gdzie osiadł na stale.

W uroczystości wręczenia jednego z najwyższych polskich odznaczeń- żołnierzowi gen. Maczka, uczestniczył Senator RP Wiktor Durlak, Wójt Gminy Ryto Pan Jan Kotarba, delegacja żołnierzy z 2 batalionu czołgów, którego nazwą wyróżniającą od 2007 r. jest „24 batalion ułanów” na czele z dowódcą batalionu, oraz delegacje pocztów sztandarowych.