LI posiedzenie Senatu RP

W czwartek zakończyło się 51. posiedzenie Senatu RP. W trakcie dwudniowych obrad senatorowie rozpatrzyli ponad 20 ustaw oraz jednogłośnie podjęli uchwałę o uznaniu władz Federacji Rosyjskiej za reżim terrorystyczny.

Bez poprawek Senat przyjął ustawę o zmianie niektórych ustaw wspierających poprawę warunków mieszkaniowych. Nowe przepisy mają na celu poprawę efektywności energetycznej budynków, promocję odnawialnych źródeł energii (OZE), a także wsparcie budownictwa mieszkaniowego dla osób o niższych dochodach. Ustawa jest również realizacją działań związanych z wdrażaniem KPO. Na realizację celów ustawy przeznaczonych zostanie 855 mln euro. Bezpośrednimi beneficjentami będą gminy, wspólnoty mieszkaniowe, spółdzielnie mieszkaniowe, TBS-y, SIM-y, ale na zmianach skorzystają przede wszystkim obywatele , zamieszkujący w remontowanych lokalach, budynkach wielorodzinnych, bo im zostaną obniżone w ten sposób opłaty za energię.

Z poprawkami senatorowie przyjęli ustawę o zakupie preferencyjnym paliwa stałego przez gospodarstwa domowe. Zgodnie z tzw. ustawą węglową zainteresowane gminy będą mogły do 30 kwietnia przyszłego roku kupować węgiel (za maksymalnie 1500 zł brutto za tonę), który następnie sprzedadzą swoim mieszkańców. Do zakupu preferencyjnego (w cenie maksymalnie 2000 zł za tonę) uprawnione będą te gospodarstwa domowe, którym przysługuje dodatek węglowy. Na mocy tej ustawy gmina będzie mogła prowadzić dystrybucję węgla poprzez własne jednostki organizacyjne, wybrane spółki, np. komunalne, umowę ze składem węgla czy umowę z inną gminą.

Wprowadzone przez Senat poprawki zakładają m.in. że punkt odbioru węgla nie może być oddalony od gminy o więcej niż 100 km, doprecyzowują, że do umowy zawieranej między gminą a importerem węgla ma być dołączona kopia certyfikatu jakości wystawionego najpóźniej 30 dni przed wydaniem paliwa, a za dostarczenie paliwa złej jakości odpowiedzialny będzie wojewoda. Senatorowie zdecydowali również, że gmina może powierzyć innym jednostkom organizacyjnym lub podmiotom zakup węgla, jego odbiór i sprzedaż gospodarstwom domowym. Uznali też, że pośrednictwo w sprzedaży węgla nie wymaga zmian w statutach gmin. Ponadto część poprawek dotyczy dodatku węglowego – w tym sytuacji, gdy o dopłatę ubiega się więcej niż jedno gospodarstwo domowe mieszkające pod jednym adresem.

Ze zmianami senatorowie przyjęli także ustawę o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku. Ustawa przewiduje wsparcie dla jednostek samorządu terytorialnego, mikro, małych i średnich przedsiębiorstw oraz gospodarstw domowych. Przepisy wprowadzają mechanizm „maksymalnej ceny energii elektrycznej”, który ma być wykorzystywany do rozliczeń z odbiorcami. Ustawa zakłada ceny energii na poziomie maksymalnie 693 zł/MWh dla gospodarstw domowych (będzie obowiązywać po przekroczeniu rocznych limitów zużycia: 2 MWh – dla gospodarstw domowych; 2,6 MWh – dla rodzin z osobą niepełnosprawną; 3 MWh – dla rolników i posiadaczy Karty Dużej Rodziny) oraz 785 zł/MWh dla pozostałych odbiorców.

Senackie poprawki zmierzają m.in. do obniżenia pułapu maksymalnych cen prądu do 450 zł dla gospodarstw domowych oraz 600 zł dla sektora MŚP i samorządów. Ponadto, senatorowie opowiedzieli się za rozszerzeniem kręgu uprawnionych do skorzystania z maksymalnych cen prądu m.in. o lotniska samorządowe, prywatną służbę zdrowia, przewoźników kolejowych, banki żywności i instytucje samorządowe opiekujące się uchodźcami z Ukrainy. Senatorowie zaproponowali też, by cena maksymalna zawierała VAT i podatek akcyzowy.

Senatorowie wprowadzili również zmiany do ustawy o zmianie ustaw w celu przeciwdziałania lichwie. Obszerna nowelizacja zakłada m.in. określenie maksymalnych kosztów pozaodsetkowych pożyczek i obniżenie tych kosztów dla kredytów konsumenckich, zapobieganie „rolowaniu kredytów” oraz nadzór KNF nad instytucjami pożyczkowymi. Przy okazji reformuje również wiele aktów prawnych, m.in. kodeks cywilny, kodeks postępowania cywilnego, kodeks karny oraz ustawe o kredycie konsumenckim. Wniesione przez Senat poprawki porządkują i redagują treść niektórych zmian. Mają też na celu podwyższenie – względem ustawy przyjętej przez Sejm – pozaodsetkowych kosztów kredytów dla części kredytobiorców z 10 proc. do 15 proc.

Senat odrzucił w całości ustawę o przedłużeniu kadencji organów jednostek samorządu terytorialnego, która zakłada że kadencje rad gmin, rad powiatów oraz sejmików województw, rad dzielnic miasta stołecznego Warszawy, wójtów, burmistrzów i prezydentów miast, która upływa w 2023 r., ulega przedłużeniu do dnia 30 kwietnia 2024 r. Ustawa jest wynikiem opinii wielu ekspertów, w tym Komisji Wyborczej, że nie da się bez bardzo poważnych komplikacji przeprowadzić w tak bliskich terminach wyborów parlamentarnych i samorządowych (które zgodnie z kalendarzem wyborczym przypadają na jesień 2023 r.) ze względu na kwestie techniczno-organizacyjne czy mogące pojawić się błędy osób zaangażowanych w proces wyborczy, wynikające ze skali przedsięwzięcia.

Akceptacji większości senackiej nie uzyskała także nowelizacja ustawy o Narodowym Instytucie Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego. Celem ustawy jest poprawa funkcjonowania Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego. Najważniejsze zmiany, które przewiduje nowelizacją dotyczą m.in. wprowadzenia możliwości refundowania członkom Rady NIW-CRSO kosztów związanych z reprezentacją, uelastycznienia polityki zatrudnienia w NIW-CRSO poprzez możliwość odstąpienia od ogłaszania konkursów o naborze w przypadku zatrudniania pracowników na zastępstwo lub przeniesienia na inne stanowisko, w tym awanse, oraz uporządkowania przepisów związanych z procedurami, przy zastosowaniu których NIW-CRSO wydatkuje środki publiczne dla organizacji pozarządowych.