Posiedzenie 59. Wystąpienie Senatora Wiktora Durlaka w dyskusji nad punktem 5. porządku obrad: ustawa o zmianie ustaw w celu likwidowania zbędnych barier administracyjnych i prawnych
Panie Marszałku! Wysoka Izbo!
Deregulacja, czyli eliminowanie nadmiernych obciążeń prawnych, to pozytywny proces ograniczania zbędnej biurokracji, który skutkuje zwiększeniem zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa oraz podnosi poziom kultury prawnej społeczeństwa. Zmniejsza również obciążenia po stronie organów administracji publicznej, których funkcjonowanie może być tym samym bardziej efektywne i tańsze. Deregulacja to z jednej strony odpowiedź na zjawisko tzw. inflacji prawa, zaś z drugiej strony to pozytywna reakcja na postęp techniczny i cyfryzację, dzięki której z czasem pewne wymogi stają się po prostu zbędne.
Procedowana ustawa ma na celu przede wszystkim ograniczenie regulacji prawnych, które zbyt mocno ingerują w wolność obywateli i przedsiębiorców, oraz zredukowanie ciążących na nich obowiązków wynikających z obowiązujących regulacji prawnych, często niezmienianych od kilkunastu czy kilkudziesięciu lat, a także wyeliminowanie przepisów niejasnych, niespójnych i nieskutecznych. Ustawa wprowadza zmiany w 19 ustawach i trzeba przyznać, że są to zmiany bardzo konkretne, oczekiwane przez zdecydowaną większość społeczeństwa.
Nie sposób tu wymienić wszystkich przewidzianych w ustawie rozwiązań, ale warto wspomnieć o tych najważniejszych. Zaproponowane w ustawie rozwiązania zakładają m.in. ponadtrzykrotne podniesienie kwoty wolnej od podatku przy nabywaniu spadków i darowizn, a także podniesienie o 50%. kwoty przychodów, do której możliwe jest prowadzenie tzw. działalności nieewidencjonowanej. Kolejna zmiana dotyczy ułatwień w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych poprzez ułatwienie dostępu do gruntów przeznaczonych na cele handlowe. Istotną zmianą, którą wprowadza procedowana ustawa, jest także ograniczenie obowiązku uzyskiwania zaświadczeń przy zbywaniu nieruchomości – obecnie w przypadku ok. 0,5 miliona zawieranych transakcji jest obowiązek uzyskania zaświadczenia, że sprzedawany grunt nie jest lasem, po zmianach ma to być jedynie oświadczenie. Ponadto przewidziane w ustawie rozwiązania zakładają przyspieszenie procedur dotyczących wycinki drzew i krzewów na prywatnych posesjach, w przydomowych ogródkach, co może ułatwić życie ok. 5 milionom właścicieli domów w Polsce, a także uznanie za ostateczne tych decyzji administracyjnych wydanych przez organ administracji państwowej, w których w całości zostało uwzględnione żądanie strony.
Przewidziane w ustawie rozwiązania bez wątpienia wprowadzają wiele ułatwień dla obywateli oraz przedsiębiorców i są odpowiedzią na oczekiwania społeczne. Zadaniem władzy ustawodawczej jest ograniczanie zbędnych obciążeń oraz uchwalanie takich przepisów prawa, które dla zdecydowanej większości społeczeństwa będą przejrzyste i zrozumiałe, a wszelkie niezbędne ograniczenia wynikające z ustaw będą miały swoje uzasadnienie w nadrzędnym interesie ogółu społeczeństwa. To nie pierwsza ustawa, która wprowadza tego typu deregulacje, i zapewne nie ostatnia z uwagi na fakt, że przez ostatnie kilkadziesiąt lat tych nadmiernych regulacji wprowadzono bardzo dużo i nie ma możliwości usunięcia wszystkich zbędnych regulacji w 1 akcie prawnym. Ta ustawa, nad którą obecnie debatujemy, na pewno ogranicza biurokrację, a jej przyjęcie jest zasadne i oczekiwane przez społeczeństwo.