Posiedzenie 38. Wystąpienie Senatora Wiktora Durlaka w dyskusji nad punktem 17. porządku obrad: ustawa o obronie Ojczyzny
Panie Marszałku! Wysoka Izbo!
Bezpieczeństwo państwa oraz jego obywateli to wartość bezcenna i nadrzędna. Chociaż nikt tego nie kwestionuje, to jednak przez ostatnie 30 lat wielu polityków w całej Europie żyło w błędnym przeświadczeniu, że nastał na naszym kontynencie czas wiecznego pokoju. Tego przekonania nie zmieniły nawet wydarzenia na Bałkanach z początku lat dziewięćdziesiątych czy kolejne akty agresji Federacji Rosyjskiej w 2008 r. i 2014 r. Lansowana przez niektóre zachodnie państwa polityka demilitaryzacji, a także systematyczne ograniczanie wydatków na obronność i ustępstwa wobec imperialnej polityki Putina niewątpliwie miały wpływ na to, co dziś dzieje się za naszą wschodnią granicą.
Obecnie coraz częściej z ust wielu komentatorów czy polityków można usłyszeć takie zdanie, że wojna wszystko zmienia. Tak, to prawda, ale przecież bez trudu można sięgnąć dziś do wypowiedzi śp. prezydenta Lecha Kaczyńskiego, który przestrzegał państwa Zachodu przez imperialną polityką putinowskiej Rosji. Największe państwa Europy nie brały tego jednak wówczas na poważnie i w dalszym ciągu prowadziły interesy z Rosją, uzależniając się od jej surowców i pośrednio pozwalając na dozbrajanie armii rosyjskiej.
To, co wydarzyło się 24 lutego br., mocno zachwiało systemem bezpieczeństwa w Europie. Brutalna agresja Rosji na Ukrainę jest wydarzeniem bez precedensu i uświadamia nam, że wolność, pokój i bezpieczeństwo nie są nam dane raz na zawsze. Na szczęście w obliczu tak wielkiej tragedii wiele państw zrewidowało swoją politykę względem Rosji i jej imperialnej polityki.
Nasze bezpieczeństwo narodowe musi być oparte na silnej pozycji w NATO i UE, ale przede wszystkim potrzebujemy nowoczesnej, licznej i dobrze wyposażonej armii, która będzie miała odpowiedni potencjał odstraszania wroga, zgodnie ze starą łacińską maksymą „Jeśli chcesz pokoju, przygotuj się do wojny”.
Procedowana ustawa o obronie Ojczyzny wychodzi naprzeciw obecnym zagrożeniom. Chciałbym w tym miejscu jednak stanowczo podkreślić, że nie jest to zmiana kierunku polityki naszego państwa czy rządu w kwestiach obronności, a raczej przyspieszenie pewnych procesów ze względu na aktualne wydarzenia. Trudne czasy wymagają zdecydowanych działań oraz podejmowania odważnych decyzji. Dziś nie ma czasu na kalkulację, dlatego w trybie pilnym pracujemy nad ustawą o obronie Ojczyzny.
Procedowana ustawa to akt prawny o strategicznym znaczeniu dla bezpieczeństwa naszego państwa, który liczy ponad 800 artykułów i uchyla w pełni 14 ustaw, które często zawierały archaiczne przepisy, w tym ustawę o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej, która co prawda była wielokrotnie zmieniana, ale została uchwalona jeszcze w czasach PRL i nie przystaje do obecnych wyzwań, przed którymi stoi nasz kraj. Ustawa o obronie Ojczyzny uwzględnia aktualną sytuację geopolityczną wokół Polski i związaną z tym konieczność rozbudowy potencjału obronnego naszego kraju, w tym modernizacji Sił Zbrojnych RP oraz zwiększenia liczby żołnierzy.
Oczywiście nie sposób w tak krótkim czasie wymienić wszystkich założeń tej ustawy, niemniej jednak chciałbym skoncentrować się na tych najważniejszych.
Nowoczesna armia wymaga przede wszystkim dużych nakładów na zakup oraz modernizację uzbrojenia. Zgodnie z założeniami ustawy wydatki na obronność mają znacząco wzrosnąć i osiągnąć już w przyszłym roku poziom 3% PKB. Dodatkowe środki na obronność pochodzić mają także z Funduszu Wsparcia Sit Zbrojnych, który będzie zasilany m.in. wpływami ze skarbowych papierów wartościowych, obligacji BGK czy wpłat z budżetu państwa.
Ponadto zgodnie z ustawą o obronie Ojczyzny wzrosnąć ma także liczebność polskiej armii – do 300 tysięcy żołnierzy, w tym 250 tysięcy żołnierzy zawodowych oraz 50 tysięcy żołnierzy WOT. W tym celu wprowadzona ma zostać m.in. dobrowolna zasadnicza służba wojskowa – przeznaczona dla ochotników, którzy odbędą 28-dniowe szkolenie podstawowe, a potem 11 miesięczne szkolenie specjalistyczne. Przez cały ten okres, będą oni otrzymywać uposażenie w wysokości 4 tysięcy zł. Ponadto powstać ma aktywna i pasywna rezerwa. Do pełniących służbę pasywną mają zostać zaliczone osoby zakwalifikowane do rezerwy bez złożenia przysięgi oraz osoby, które złożyły przysięgę, ale nie są zainteresowane służbą w wojsku. Z kolei aktywną służbę rezerwową – na wzór rozwiązań funkcjonujących w USA – będą tworzyły osoby po przeszkoleniu wojskowym i przysiędze wojskowej, które wyraziły chęć takiej służby.
Kolejną istotną zmianą, którą wprowadza ustawa o obronie Ojczyzny, są świadczenia motywacyjne. Mają one sprawić, że doświadczeni żołnierze będą mogli dalej pełnić służbę. Osoby, które zdecydują się zostać w służbie, po 25 latach będą otrzymywać dodatkowe 1 tysiąc 500 zł, a po 28,5 roku – 2,5 tysiąca zł. Ponadto stworzony ma zostać system zachęt dla studentów wojskowych, wdrożony program stypendialny dla osób, które po studiach cywilnych chciałby służyć w wojsku, oraz rozbudowany program Legii Akademickiej, który będzie zasilał rezerwy.
Szanowni Państwo, silna, nowoczesna i dobrze wyposażona armia to bez wątpienia podstawa naszego bezpieczeństwa narodowego. Modernizacja naszego wojska wymaga jednak sporych nakładów, które muszą zostać poniesione, choćby nawet miało się to negatywnie odbić na innych wydatkach budżetowych. Ustawa o obronie Ojczyzny tworzy podstawy prawne do modernizacji i wzrostu liczebności Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, które służą ochronie niepodległości państwa, zapewniają bezpieczeństwo i nienaruszalność jego granic.
Należy również wyraźnie podkreślić, że sprawy dotyczące bezpieczeństwa narodowego muszą zostać wyjęte z bieżącego sporu politycznego. Musimy wspólnie, ponad podziałami zrobić wszystko, aby wzmocnić siłę naszej armii oraz zapewnić jej odpowiedni potencjał odstraszający wroga. To od nas wszystkich zależy bezpieczeństwo naszego państwa oraz przyszłość kolejnych pokoleń Polaków.
Dziś działamy w stanie wyższej konieczności. Niepoparta racjonalnymi argumentami, brutalna agresja Rosji na suwerenne państwo, jakim jest Ukraina, stawia przed nami nowe wyzwania oraz burzy system bezpieczeństwa funkcjonujący w Europie przez ostatnie dekady. Obecnie cały wolny świat mobilizuje się przeciw Rosji i podejmuje działania, o których jeszcze kilka tygodni temu nikt by nawet nie pomyślał. Bohaterska i nieustępliwa postawa Ukrainy uświadamia nam, jak ważna jest silna armia oraz wdrażanie koncepcji ochrony powszechnej.
To od przyjęcia ustawy o obronie Ojczyzny oraz jej szybkiego wdrożenia zależy bezpieczeństwo naszego państwa, dlatego zwracam się do państwa o przyjęcie ustawy bez poprawek.