Prace w Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą

Szeroko pojęta ochrona polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą była przedmiotem obrad Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą.

Informację Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w tym zakresie przedstawił Komisji Jarosław Sellin, podsekretarz stanu w MKiDN.

Podczas posiedzenia Komisji senatorowie zapoznali się również z bieżąca i planowaną działalnością Departamentu Dziedzictwa Kulturowego za Granicą i Strat Wojennych, którą przedstawiała pani dyrektor Elżbieta Rogowska oraz zadaniami realizowanymi przez Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA, które omówiła z kolei pani dyrektor Dorota Janiszewska-Jakubiak.

W trakcie swojego wystąpienia minister J. Sellin zwrócił uwagę, że jednym z istotnych zadań ministerstwa kultury jest tworzenie warunków efektownej ochrony oraz popularyzacji polskiej spuścizny kulturowej znajdującej się poza granicami Polski, która dotyczy dwóch obszarów: dziedzictwa historycznego i wielonarodowościowego Rzeczpospolitej Obojga Narodów, a także dorobku polskiego wychodźstwa, w przeważającej mierze o charakterze politycznym.

Ponadto minister Jarosław Sellin podkreślił, że tak naprawdę, dopiero po 1989 r. zaistniały prawne i faktyczne możliwości formułowania postulatów jak również realizacji projektów ochrony zabytków polskich czy faktycznie z Polską związanych, na obszarach historycznych ziem wschodnich Rzeczpospolitej, ale też nawiązanie ścisłej współpracy z instytucjami emigracyjnymi i politycznymi, które są depozytariuszami spuścizny kulturowej polskiego wychodźstwa.

Mówiąc o instytucjach, które maja za zadanie dbać o ochronę polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą minister Sellin wymienił Departament Dziedzictwa Kulturowego za Granicą i Strat Wojennych oraz Instytut POLONIKA, zwrócił również uwagę na współpracę w tym zakresie  Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego z MSZ, placówkami dyplomatycznymi, instytutami polskimi, Pełnomocnikiem Rządu do spraw Polonii i Polaków za Granicą, Naczelną Dyrekcją Archiwów Państwowych czy instytucjami kultury.

W informacji MKiDN dotyczącej ochrony polskiego dziedzictwa kulturowego ze szczególnym uwzględnieniem podkreślono rolę umów i porozumień międzynarodowych, oraz komisji bilateralnych, które stanowią zasadnicze fora współpracy. Istotną kwestia poruszaną na posiedzeniu Komisji było także finansowanie ochrony polskiego dziedzictwa kulturowego (początkowo wyłącznie za pośrednictwem instytucji podległych i nadzorowanych przez MKiDN, po zmianach przepisów w 2018 stworzono ramy prawne i możliwości finansowania bezpośredniego podmiotów, które znajdują się poza granicami RP).

Na koniec swojego wystąpienia, minister Jarosław Sellin zwrócił uwagę senatorów, że po nowelizacji ustawy o IPN to Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przejęło obowiązki opieki nad polskimi grobami i cmentarzami za granicą, co jest szczególnie trudnym zadaniem, z uwagi na fakt, że w poszczególnych państwach istnieją różne uwarunkowania prawne i polityczne, a z niektórymi do tej pory nie udało się zawrzeć stosownych umów międzynarodowych. Odnosząc się z kolei do finansowania zadań ochrony polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą, minister poinformował senatorów, iż w ostatnich czterech latach była to kwota ok. 84,5 mln zł.

fot.senat.gov